Yuyos – zioła w yerba mate. Odkrywamy nowe smaki i właściwości!
Yerba mate szturmem podbija serca smakoszy na całym świecie. Nic dziwnego! Ten aromatyczny napój nie tylko dodaje energii i pobudza kubki smakowe, ale też kryje w sobie mnóstwo dobroczynnych właściwości. A gdyby tak wzbogacić yerbę o ziołowe nuty i odkryć zupełnie nowy wymiar przyjemności? Poznajcie yuyos – tradycyjne zioła, które przeniosą Was do słonecznej Ameryki Południowej i odmienią Wasze doświadczenia z yerba mate. Jeśli jesteście gotowi na niezapomnianą przygodę smakową, to zapnijcie pasy i ruszajmy w drogę!
Spis treści:
- Ziołowa specjalność z Ameryki Południowej. Co to są yuyos?
- Yerba mate z ziołami – korzyści dla ciała i ducha
- Co Latynosi wrzucają do swoich tykw? Popularne zioła dodawane do yerba mate
- Yuyos a tereré
Ziołowa specjalność z Ameryki Południowej. Co to są yuyos?
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, co sprawia, że yerba mate jest tak wyjątkowa? To nie tylko napój, a cała kultura, która przekracza granice i łączy ludzi z różnych zakątków świata! Zielony eliksir energii zdobywa serca mateistów dzięki swoim niezwykłym właściwościom i różnorodności smaków. Ale czy wiecie, że smak yerba mate może być jeszcze ciekawszy? Za sprawą odpowiednio dobranych składników można wzbogacić tradycyjny napar o całą paletę nowych doznań! Ostrokrzew paragwajski świetnie łączy się z rozmaitymi dodatkami: owocami w każdej postaci, aromatycznymi przyprawami, naturalnymi olejkami… Napar można wzbogacić też o słodki smak cukru czy miodu, a nawet przygotować z dodatkiem mleka zamiast wody. Nic jednak nie łączy się z yerbą tak dobrze jak inne zioła. Mate con yuyos, czyli yerba mate z ziołami to dobrze sprawdzony przez mieszkańców krajów Ameryki Południowej przepis na pyszną mate!
Dodawanie do yerba mate ziół, czyli yuyos jest głęboko zakorzenione w tradycjach rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej. Ale co dokładnie kryje się pod tym egzotycznym terminem? Nie o same zioła chodzi, ale o niepowtarzalne kompozycje smakowe i aromatyczne, które można dzięki nim stworzyć, a przede wszystkim – o całą gamę korzyści zdrowotnych, jakie wprowadzają do naparu. Historia yuyos sięga czasów przedkolumbijskich, kiedy to rdzenni mieszkańcy Ameryki Południowej odkrywali magiczne właściwości lokalnych roślin. Yuyos były wykorzystywane jako „lekarstwa” na różne dolegliwości – choć nie w każdym przypadku ich działanie potwierdzono naukowo. Świeże, zerwane prosto z krzewu listki lub wysuszone wcześniej zioła stosowano także jako codzienny dodatek do yerba mate, który miał poprawiać smak i aromat naparu. Pradawna wiedza na temat leczniczych ziół, przekazywana z pokolenia na pokolenie, przetrwała wieki i jest nadal żywa w kulturze latynoskich mateistów. Do dziś na paragwajskich czy argentyńskich targowiskach można spotkać stoiska yuyeros – lokalnych handlarzy ziół, którzy oferują świeże lub suszone, ręcznie przygotowane ziołowe kompozycje. Co więcej, korzystanie z dobrodziejstwa yuyos to nie tylko kwestia tradycji, ale też sposób na personalizację własnego naparu. Dodając zioła do yerba mate, każdy może stworzyć mieszankę idealnie dopasowaną do swoich preferencji smakowych i potrzeb zdrowotnych. Czy to orzeźwiająca mięta, uspokajająca melisa, czy wprowadzająca nutę słodyczy stewia – yuyos pozwalają na niekończącą się zabawę w mieszanie i dopasowywanie, tworząc napoje, które są tak unikalne jak osoby, które je piją!
Yerba mate z ziołami – korzyści dla ciała i ducha
Jak wspomnieliśmy w poprzednim akapicie, picie yerba mate z ziołami to nie tylko czysta przyjemność, ale też szereg korzyści dla zdrowia. Yerba sama w sobie jest potężnym źródłem składników odżywczych, które pozytywnie wpływają na różne obszary funkcjonowania organizmu. Zioła dodatkowo wzbogacają napar o witaminy, minerały i antyoksydanty, które wzmacniają odporność, wspomagają trawienie, działają moczopędnie i oczyszczająco. Niektóre yuyos mają też właściwości uspokajające i relaksujące, inne z kolei pobudzają i dodają energii. Mówiąc prościej: yuyos w yerba mate potrafią zdziałać cuda!
Co Latynosi wrzucają do swoich tykw? Popularne zioła dodawane do yerba mate
Bogata, południowoamerykańska flora obfituje w niemal niezliczone gatunki roślin – wiele z nich od wieków pełni rolę ziołowych dodatków do yerba mate. Niektóre z ziół są doskonale znane również nam, Europejczykom, ale nazwy wielu z nich są dla nas zupełnie obce. Na szczęście, dzięki globalizacji i rosnącej popularności mate, nawet zioła rosnące wyłącznie w odległej Ameryce Południowej stały się dostępne dla mateistów na całym świecie, zachęcając do eksperymentowania i odkrywania nowych smaków. Wiele ziół, w suszonej formie, bez trudu znajdziemy w specjalistycznych sklepach internetowych lub stacjonarnych zielarniach i sklepach ze zdrową żywnością, a dzięki kreatywności producentów yerba mate, możemy raczyć się gotowymi yerba mate ziołowymi z dodatkami rozmaitych yuyos. Jakie są najpopularniejsze zioła w Ameryce Południowej? Zrobiliśmy dla Was małe zestawienie, dodając przy okazji informację, jakie yerba mate z dodatkami ziołowymi znajdziecie w naszym sklepie:
Mięta
Smaku i aromatu mięty nie trzeba chyba przedstawiać nikomu! Listki mięty dodane do yerba mate – zarówno w ciepłej jak i zimnej formie – wprowadzają przyjemne orzeźwienie. Ale to nie wszystkie jej zalety. Miętę dodaje się także dla lepszego trawienia, ponadto może być ona wsparciem dla metabolizmu i odporności. Jej smak świetnie łączy się również z innymi dodatkami, na przykład z suszoną skórką cytryny, eukaliptusem czy boldo. O tym, jak bardzo popularnym ziołowym dodatkiem do yerba mate jest mięta, świadczy ogromna ilość wariacji smakowych dostępnych w naszym sklepie, w których składzie się znalazła. Szczególnej uwadze polecamy nieśmiertelne połączenie mięty i cytryny w Verde Mate Green Menta Limón, paragwajską Guarani Fresco, czyli bardzo rześkie połączenie ziół, w którym pierwsze skrzypce, obok mięty, gra liść eukaliptusa oraz Selecta Menta Peperina Poleo, w której składzie znalazły się aż trzy gatunki mięty.
Boldo
Popularność boldo w rodowitych krajach yerba mate jest niemal na tym samym poziomie, co wymienionej wcześniej mięty – zioło to jednak jest praktycznie całkiem nieznane w Europie. Łacińska nazwa rośliny to Peumus boldus. Ma bardzo charakterystyczny, intensywny i lekko gorzkawy smak, w aromacie zaś przypomina kamforę. Podobnie jak mięta, boldo dodawane jest do naparów w celu poprawienia procesu trawiennego – z resztą to właśnie w jej towarzystwie często pojawia się w gotowych kompozycjach yerba mate. W naszym sklepie z dodatkiem boldo znajdziecie między innymi paragwajską Guarani Boldo Menta czy podwójnie miętową, mocno orzeźwiającą Campesino Double Menta Mate.
Cedrón
Pod dźwięcznie brzmiącą pospolitą, hiszpańską nazwą cedrón kryje się znana nam trochę lepiej werbena cytrynowa (łac. Aloysia citrodora), w Polsce nazywana też lippią trójlistną. „Cytrynowa” odmiana werbeny pochodzi z Argentyny, a do Europy trafiła dopiero w XVII wieku za sprawą hiszpańskich podróżników. Liście tej rośliny obfitują w cenne olejki eteryczne, bogate w substancje bioaktywne. Przypisuje się jej między innymi działanie rozkurczowe i przeciwzapalne, wspomagające trawienie oraz relaksujące. Poza tym, za sprawą intensywnego smaku i aromatu, po prostu świetnie łączy się z yerba mate! Werbenę cytrynową w swoim składzie mają dostępne w naszym sklepie: Rio Parana Compuesta con Hierbas, Campesino Cedrón oraz Ruvicha Pantanal.
Stewia
Stewia, a dokładniej opisana łacińską nazwą Stevia rebaudiana, to niezwykle interesująca roślinka, pochodząca z Brazylii i Paragwaju. Podobnie jak każdy produkt pochodzenia roślinnego bogata jest w cenne witaminy, minerały i antyoksydanty, jednak to, co nadaje jej szczególnej wyjątkowości, to jej smak – stewia jest słodka! Dodana do naparu z yerba mate wprowadza przyjemny, słodki posmak, co czyni ją doskonałą, niskokaloryczną alternatywą cukru. Oczywiście w naszym sklepie nie mogło zabraknąć wariacji yerba mate z jej dodatkiem – znalazła się między innymi w słynnej, argentyńskiej CBSé Endulife con Stevia oraz w paragwajskiej Colón Compuesta con Stevia. Te yerby naprawdę są słodkie. Spróbujcie sami, jeśli nie wierzycie!
Carqueja
Carqueja (łac. Baccharis genistelloides) to kolejne południowoamerykańskie ziele, którego nazwa brzmi nam zupełnie egzotycznie, natomiast często pojawia się w kompozycjach ziół sprzedawanych przez latynoskich yuyeros. Carqueja od wieków znajduje zastosowanie w ludowej medycynie, jako „remedium” na dolegliwości trawienne. Poprawia pracę układu trawiennego, chroni wątrobę i łagodzi dyskomfort po posiłkach. Przykładem yerba mate z dodatkiem tego oryginalnego składnika jest brazylijska mate w urugwajskim stylu Barão De Cotegipe Export Compuesta. Polecamy!
Melisa
Na koniec ziółko, które znane jest nam dość dobrze, ale uważamy, że zasługuje na szczególną uwagę ze względu na wyjątkową synergię, jaką tworzy z yerba mate. Melisa znana jest ze swojego łagodnego działania na układ nerwowy – koi nerwy, sprzyja wyciszeniu i relaksacji, a także ułatwia zasypianie. Jak to ma się do energetycznego działania yerby? Napar z dodatkiem melisy pobudza, ale w jeszcze bardziej harmonijny sposób, przyjemnie rozluźnia i wprowadza w błogi stan relaksu. Melisa znalazła się między innymi w składzie mocno ziołowej i bardzo aromatycznej CBSé Hierbas Cuyanas – tuż obok kolendry, kopru, mięty, poleo i boldo.
Yuyos a tereré
Tereré, to nic innego jak zimna wersja yerba mate – prawdziwa, chłodna oaza w upalne dni! Właśnie w takim wydaniu yerba mate zdobyła serca mieszkańców Paragwaju, jako sposób na ochłodę i okazja do spędzenia czasu z rodziną i przyjaciółmi. Tereré można przyrządzić klasycznie – z chłodną wodą i kostkami lodu. Wodę można też zastąpić zmrożonym sokiem owocowym, a do naczynka dorzucić świeże kawałki owoców. Nieodłącznym elementem w kulturze picia tereré są yuyos, które pełnią nie tylko rolę smakową, wprowadzając rześkie, ziołowe nuty, ale dodawane są do napoju także ze względu na lecznicze właściwości. Świeże listki ziół, zakupione w gotowych pęczkach od lokalnych yuyeros można wrzucić prosto do tykwy z zimną yerbą. Najczęściej jednak zioła rozgniata się najpierw w moździerzu, aby w pełni wydobyć ich aromat, dodaje się je do zimnej wody w dużym termosie, aby puściły soki i dopiero tak wzbogaconą smakiem i aromatem wodę dolewa się do matero wypełnionego suszem.
Podsumowując naszą podróż przez zielone krainy yerba mate i jej ziołowych towarzyszy – yuyos, warto podkreślić, jak niezwykłe i wszechstronne jest to połączenie. Zioła nie tylko wzbogacają smak i aromat tradycyjnego napoju Indian Guarani, ale wprowadzają też szereg prozdrowotnych właściwości. Mamy nadzieję, że udało nam się zainspirować Was do dalszych poszukiwań i eksperymentów. Dodatek yuyos może przemienić napar w prawdziwie magiczny eliksir!
Źródła informacji:
- Wikipedia: Mate, Hierba, Tereré, Melissa officinalis, Baccharis genistelloides, Stevia rebaudiana, Aloysia citrodora, Boldo.
- C.I. Heck, E.G. De Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): A Comprehensive Review on Chemistry, Health Implications, and Technological Considerations, Journal of Food Science, 2007.
- M. Rigotti i inni, Plantas Medicinais “Yuyos” Utilizadas na Bebida do Tereré na Fronteira entre Mato Grosso do Sul e Paraguai, Brazilian Journal of Animal and Environmental Research, 2022.
