Yerba Mate Sklep MateMundo.pl ➤ yerba mate, akcesoria, zestawy

Yerba mate – trochę historii.

Yerba Mate dorasta na tropikalnym pograniczu Brazylii, Argentyny i Paragwaju. Odkrywcami jego właściwości byli zamieszkujący te tereny Indianie z plemienia Guarani. Z liści przygotowywano energetyzujący i bogaty w substancje odżywcze napar. Spożywanie yerba mate miało charakter rytuału, a roślinę otaczano nadzwyczajną opieką. W okresie konkwisty, tereny zamieszkiwane przez Guaranów trafiły pod zarząd jezuitów. Zakonnicy utworzyli tzw. redukcje. Były to quasi-państwa oparte na tradycyjnej gospodarce, zarządzane wedle idei równości i solidaryzmu. Zafascynowani tubylczym naparem zakonnicy dostrzegli we właściwościach yerba mate potencjalne źródło zysku. Przeprowadzono szereg badań i nowatorskich jak na tamte czasy eksperymentów. W końcu udało się opracować technologię uprawy tej wymagającej rośliny i utworzono pierwsze plantacje. Umożliwiło to produkcję sporych ilości surowca znacznie przewyższających lokalne zapotrzebowanie. Zaczęto więc eksportować yerbę do innych prowincji kontynentu. Powszechny dostęp i duża popularność przyszły szybko. Już w XIX wieku mate zyskała status narodowego napoju Paragwajczyków i Argentyńczyków. Z czasem naczynko yerby stało się popularnym motywem w sztuce oraz literaturze. Romantyzowaną ówcześnie postać gaucha, czyli samotnego pasterza z bezkresnej pampy przedstawiano z nieodłącznym matero u boku.

Yerba mate dotarła do Europy jeszcze w XIX wieku, lecz przez wiele dekad stanowiła niszowy, trudno dostępny produkt. Cieszyła się popularnością przede wszystkim wśród latynoskich imigrantów zamieszkujących Hiszpanię. Rewolucją okazała się popularyzacja sprzedaży internetowej. Dzięki temu od kilkunastu lat grono mateistów ze Starego Kontynentu sukcesywnie się poszerza. Fenomen yerby nie ominął również Polski. Wedle statystyk jesteśmy w europejskiej czołówce jeśli chodzi o spożycie yerba mate.

Jak działa yerba mate? Właściwości ostrokrzewu paragwajskiego.

Dzięki wysokiej zawartości kofeiny napary na bazie yerba mate wykazują działanie pobudzające. W zależności od gatunku stopień nasycenia substancją może mieć od 0,5% do 2%. Kofeina jest wchłaniana przez organizm za pośrednictwem żołądka i jelita cienkiego, skąd trafia bezpośrednio do tkanek. Prócz energetycznej stymulacji, napar pobudza mięśnie, przyspieszając przemianę materii i pracę nerek. Właśnie dlatego chętnie poleca się ją przy dietach odchudzających. W połączeniu z odpowiednim odżywianiem i aktywnością fizyczną znacznie wspomoże walkę z otyłością. Co więcej, zawiera szereg witamin i soli mineralnych. Wspiera też układ immunologiczny — mateiści chorują rzadziej. W przeciwieństwie do kawy dostarcza magnez, a nie wypłukuje go. Dzięki temu pijąc yerba mate nie odczujemy efektów ubocznych znanych kawoszom.

Yerba mate czy kawa? Co jest zdrowsze?

Liczba miłośników yerba mate rośnie z roku na rok. Wciąż pojawiają się kolejni gotowi porzucić kawę na rzecz pobudzających naparów z Ameryki Południowej. Skąd tak duże zainteresowanie? Główną rolę odgrywa tu kwestia wpływu na zdrowie. Przyjrzyjmy się szczegółom. Powodem, dla którego sięgamy po oba napoje są oczywiście ich pobudzające właściwości. Jak wiemy, energetyczna stymulacja wynika z obecności kofeiny. W przypadku parzonej kawy jest to od ok. 380 do 650 mg. Na jedno naczynko yerba mate przypada jej natomiast średnio 360 mg. Rodzi się pytanie: dlaczego lepiej wybrać napar z ostrokrzewu paragwajskiego? Otóż nie sama kofeina powinna być brana pod uwagę. Przyglądając się pełnemu składowi chemicznemu obu napojów zobaczymy wiele różnic. W szczegółowym zestawieniu yerba mate wypada znacznie korzystniej. Każde 100 mililitrów to potas, mikro- i makroelementy, luteina, fosfor, niacyna, 6 witamin i ogromna porcja antyoksydantów. Ziarna kawowca nie zawierają większości z wymienionych substancji lub występują one w znacznie mniejszych ilościach. Kawosze z pewnością znają niezbyt przyjemne uczucie osłabienia następujące po jakimś czasie od wypicia kawy. Wynika ono z tego, że kawa wypłukuje zgromadzony w organizmie magnez. Z yerba mate jest inaczej. Ta bowiem nie tyle magnezu nie wypłukuje, co wręcz go dostarcza! Uczucie pobudzenia nie będzie nagłe i intensywne, lecz potrwa dłużej i obejdzie się bez nieprzyjemnego “zjazdu”.

Jak powstaje yerba mate? Regionalne odmiany yerba mate.

Najczęściej yerba mate produkuje się z wysuszonych i poddanych wędzeniu dymem liści i łodyżek ostrokrzewu paragwajskiego. W zależności od regionu możemy jednak zauważyć różnice w obróbce wpływające na smak naparu. Paragwajska yerba mate powstaje wedle opisanego wyżej sposobu. Charakteryzuje się mocno goryczkowym, “dymnym” aromatem i obecnością patyczków i pyłu. Ze względu na panujące tam wysokie temperatury, napój serwuje się głównie na zimno. Paragwajskie marki będą świetnie smakować właśnie w takiej formie. Choć w Argentynie yerba mate produkowana jest podobnie, raczej nie cechuje się tak mocną goryczką i zawiera mniej pyłu. Argentyńczycy chętnie sięgają po susz typu despalada, czyli taki, który zawiera wyłącznie listki. Napar najczęściej spożywany jest na ciepło. Odrębną kwestią są yerba mate z Brazylii i Urugwaju. W kraju samby pija się tzw. chimarrao. Podczas produkcji pomijany jest proces wędzenia dymem i leżakowania. Po zebraniu liście mielone są na drobny pył o soczyście zielonym zabarwieniu. Napar ma słodkawy, lekko trawiasty posmak. Urugwajska yerba mate to przysłowiowy rodzynek, gdyż kraj nie posiada własnych plantacji! Surowiec importowany jest z Brazylii. Ma jednak dość osobliwy charakter, co wyróżnia ją na tle brazylijskich produktów. Zawiera sporo listków i pyłu przy jednoczesnym braku patyczków. W smaku jest łagodna, choć słodkie nuty chimarrao ustępują wytrawnym akcentom. Nie ma też soczyście zielonego, chlorofilowego koloru. Najczęściej jest oliwkowa.

Jak przygotować napar yerba mate?

Do czego służy bombilla? Rodzaje bombilli do yerba mate.

Czym jest bombilla? To nic innego jak specjalna rurka filtrująca. Jest niezbędnikiem każdego fana yerba mate, gdyż oddziela fusy od naparu. Istnieje wiele rodzajów bombilli. Dobieramy je w zależności od materiału wykonania i rodzaju suszu yerba mate. Najczęściej wykonane są ze stopów metali. Do wyboru mamy tu m.in. aluminium, stal nierdzewną oraz alpakę zwaną także “nowym srebrem”. Są wyposażone w spiralne, łyżeczkowe lub dziurkowane filtry. Te mogą mieć jedną lub kilka warstw. Im jest ich więcej, tym dokładniej przefiltrujemy nasz napar.

Co to jest matero? Naczynka do yerba mate.

Mając za sobą wybór bombilli, należy zastanowić się nad odpowiednim naczynkiem. Istnieje wiele rodzajów naczynek (matero) do yerba mate, a każde z nich ma nieco inną charakterystykę.

Tykwa

Przykładem tradycyjnych matero są tykwy wytwarzane z wysuszonej i wydrążonej tropikalnej dyni. Stanowią idealną opcję dla miłośników klasycznych, a do tego niedrogich rozwiązań.

Matero ceramiczne

W Europie największą popularnością cieszą się matera ceramiczne. Mają sporo zalet. Powoli się nagrzewają, cechuje je duża pojemność i wytrzymałość. Co więcej, prócz obmywania wodą nie wymagają skomplikowanej konserwacji.

Palo santo

Mityczne “święte drzewo” to południowoamerykańska roślina od wieków czczona ze względu na swój niezwykły eteryczny aromat i zastosowanie w medycynie ludowej. Matero wykonane z palo santo wydziela żywiczny zapach jednocześnie wprowadzając nutę subtelności do smaku naparu.

Przygotowanie yerba mate krok po kroku

Gdy jesteśmy już wyposażeni we wszystkie niezbędne akcesoria, pora przejść do najprzyjemniejszej z czynności, czyli oczywiście parzenia yerba mate. Istnieją różne szkoły przyrządzania naparu, my skupimy się na tej najpopularniejszej i powszechnie akceptowanej metodzie:

1. Latynosi wypełniają naczynko suszem mniej więcej w 2/3. Dla początkującego mateisty może to być jednak nieco za dużo.
2. Zakryj dłonią naczynko wypełnione suszem i kilkukrotnie wstrząśnij całością. Dzięki temu najdrobniejsze elementy opadną na dno i nie będą trafiać do rurki (bombilli) podczas picia.
3. Odwróć matero tak, by znajdowało się pod kątem 45 stopni w stosunku do podłoża (patrz grafika). Umieść bombillę (rurkę) wzdłuż “piramidki” usypanej z suszu.
4. Zwilż susz odrobiną zimnej wody.
5. Gdy yerba zdąży się “napić”, możesz przejść do zalania całości gorącą wodą. Optymalnie powinna mieć około 70-80 stopni celsjusza. Najważniejsze, by nie był to wrzątek! Odczekaj chwilę, by napar dobrze się zaparzył.

Czas na degustację! Po wypiciu fusy będą nadawały się do kilkukrotnego zalania (średnio 4-5 dolewek). Wiele zależy tu od marki i rodzaju suszu. Nie bój się eksperymentować z dodatkami. W zależności od upodobań można pokusić się o odrobinę ziół, miodu, cytryny bądź innych cytrusów. Niech jedynym ograniczeniem będzie wyobraźnia!

Co to jest terere? Jak przygotować yerba mate na zimno?

Jak przygotować yerba mate na zimno? Wspominaliśmy o zalewaniu matero gorącą, choć nie doprowadzoną do wrzenia wodą. Jeśli jednak doskwierają nam upały lub zwyczajnie mamy ochotę się orzeźwić, idealnym rozwiązaniem będzie terere, czyli yerba mate na zimno. Tradycja pochodzi z Paragwaju, gdzie ze względu na ciężki tropikalny klimat chłodny napar cieszy się zdecydowanie większą popularnością. Przygotowanie będzie się odbywało analogiczne. Postarajmy się, by woda była dobrze schłodzona, gdyż np. w wodzie letniej ekstrakt nie uwalnia się tak łatwo. Po zalaniu trzeba też będzie nieco dłużej poczekać. Około 5 minut powinno być wystarczające by napój nabrał charakterystycznego koloru i goryczki. Terere smakuje świetnie z różnorodnymi dodatkami. Z pewnością świetnie sprawdzi się lód, kawałki cytrusów, a nawet soki. A zatem do dzieła!

Co to jest curado matero?

Jeżeli korzystacie z naczynek do yerba mate pochodzenia naturalnego, przede wszystkim drewnianych konieczne będzie ich odpowiednie przygotowanie. Curado ma na celu zaimpregnowanie drewna, by zwiększyć jego żywotność i wzmocnić materiał.

Curado tykwy (calabazy)

Calabaza to wysuszona dynia. Jeśli nie była używana, na jej dnie zgromadzi się sporo nagromadzonego miąższu. Trzeba koniecznie go usunąć. Jak to robimy? To proste! Zalewamy naczynie wodą i pozostawiamy na noc. Kolejnego dnia niechciany miąższ będzie można wyskrobać (np. łyżeczką). Proces powtarzamy. Kolejnego dnia wystarczy tylko jeszcze raz przepłukać tykwę zimną wodą. Dopiero teraz będzie gotowa do użycia.

Curado palo santo i innych matero z drewna

Tutaj proces curado będzie odrobinę bardziej złożony. Na początku, opłukujemy naczynie bieżącą wodą. Po wyschnięciu delikatnie smarujemy wnętrze olejem lub oliwą. W takim stanie pozostawiamy nasze matero na około dwie doby. W tym czasie powinno solidnie nasiąknąć tłuszczem. Następnie, wsypujemy susz i zalewamy całość ciepłą wodą — tak, jak gdybyśmy parzyli sobie yerbę. Zostawiamy naczynie na noc, a rano opłukujemy je, pozbywając się zawartości. Gotowe!

Yerba Mate FAQ czyli pytania i odpowiedzi

Tytułem zakończenia przygotowaliśmy dla Was zbiór najczęściej zadawanych pytań wraz z możliwie wyczerpującymi odpowiedziami. Zapraszamy do lektury!

• Co to jest yerba mate?

Yerba mate to napar przygotowany na bazie suszu ostrokrzewu paragwajskiego. Roślina występuje w południowoamerykańskich tropikach na pograniczu Paragwaju, Argentyny i Brazylii. To właśnie w tych krajach yerba mate cieszy się największą popularnością. Napar zawdzięcza ją przede wszystkim obecności cennych składników odżywczych i wysokiej zawartości naturalnej kofeiny. Właśnie dlatego bywa nazywany zdrowszą alternatywą dla kawy.

• Jak działa yerba mate?

Zawarte w listkach ostrokrzewu paragwajskiego substancje wykazują szereg cennych dla zdrowia właściwości. Każda porcja naparu dostarczy nam witamin, soli mineralnych, ksantyn i oczywiście kofeiny. Prócz efektu pobudzenia, regularnie spożywana yerba mate przyczynia się do uregulowania ciśnienia krwii. Ponadto, dochodzi do obniżenia napięcia mięśni oraz stymulacji pracy serca i układu nerwowego. Yerba mate poprawia trawienie i przyspiesza metabolizm, przez co może wspomóc odchudzanie.

• Czym jest matero?

Matero to ogólne określenie dla różnego rodzaju naczynek do yerba mate. Najbardziej podstawowym są wydrążone tykwy z tropikalnej dyni. Jeżeli jednak szukamy czegoś bardziej trwałego i łatwiejszego w utrzymaniu, zainwestujmy w tykwy ceramiczne. Doświadczeni miłośnicy naparów chętnie wybierają tzw. matera palo santo. Są one wykonane z pełnego żywicy południowoamerykańskiego drewna o wspaniałym aromacie. Ciekawostką jest też tzw. guampa czyli naczynko wykonane z… bawolego rogu!

• Jakie naczynko wybrać na początek?

Początkującym mateistom rekomendujemy matera ceramiczne. Są one stosunkowo tanie, łatwo dostępne i cechują się dużą odpornością na uszkodzenia. Ponadto łatwo utrzymać je w czystości i nie trzeba poświęcać dużo czasu na ich konserwację.

• Co to jest bombilla i do czego służy?

Bombilla to metalowa lub drewniana rurka oddzielająca napar od fusów. U góry posiada ustnik, a u zakończenia jest zainstalowane specjalne sitko. Jeżeli pragniemy przygotowywać yerba mate tradycyjnymi metodami, bombilla stanowi absolutny niezbędnik. Wybierając ją, mamy przed sobą szeroki wybór. Do najtańszych produktów należą te wykonane z bambusa lub aluminium. Nieco droższe są bombilli ze stali nierdzewnej. Na “najwyższej półce” znajdziemy zaś bombille z tzw. alpaki lub srebra. Te, choć potrafią kosztować naprawdę sporo, z pewnością posłużą nam długie lata.

• Czy yerba mate można zalewać wrzątkiem?

Można, choć to BARDZO ZŁY POMYSŁ :). Przy kontakcie z wrzątkiem listki ostrokrzewu szybko oddadzą wszystkie swoje właściwości. W efekcie napar będzie zdecydowanie zbyt intensywny w smaku. W zasadzie już po pierwszym zalaniu nada się do wyrzucenia. Najlepszą temperaturą do yerba mate będzie ok. 75-80 stopni Celsjusza. Taki napar w optymalnym tempie uwolni zawarte w sobie związki. Będziemy mogli sobie pozwolić nawet na kilka dolewek wody i wciąż cieszyć się wspaniałym smakiem i właściwościami.

• Czy yerba mate można przyrządzać na zimno?

Tak! W poprzedniej odpowiedzi wspominaliśmy o 80 stopniach Celsjusza jako optymalnej temperaturze przygotowania naparu. Nie dodaliśmy jednak, że równie dobrym pomysłem będzie yerba mate zalana... bardzo zimną wodą. Wspomniana forma podania nazywa się terére i będzie doskonałym sposobem na ochłodę w gorące dni. Terére jest szczególnie popularne w Paragwaju. Mieszkańcy tego kraju chętnie wzbogacają je o kostki lodu, owoce lub soki.

• Co to jest yerba mate green?

To popularny w Brazylii gatunek yerba mate o łagodnym smaku i silnych właściwościach pobudzających. Suszenie zielonej yerba mate odbywa się przy użyciu gorącego powietrza zamiast dymu. Dzięki temu całość jest zdecydowanie mniej goryczkowa. Yerba mate green doskonale łączy się z owocowymi i ziołowymi dodatkami. Verde Mate, najpopularniejszy produkt w tej kategorii, posiada aż 20 wariacji smakowych!

• Yerba mate despalada i elaborada. Czym się różnią?

Wśród klasycznych yerba mate istnieje podział na yerby typu elaborada i despalada. Produkty z tej pierwszej grupy, prócz zmielonych listków ostrokrzewu mają w składzie też patyczki. Yerba mate despalada są zaś ich pozbawione. Uważane się je za mocniejsze w smaku, gdyż patyczki nie posiadają walorów smakowych i nie zawierają kofeiny.

• Kupiłem yerba mate, lecz nie posiadam żadnych akcesoriów. Co robić?

Koniecznie wejść na naszą stronę i zamówić matero oraz bombillę! Jeżeli jednak pragniesz już teraz skosztować naparu, istnieją rozwiązania zastępcze. Yerba mate można przygotować np. w zaparzaczu do herbaty lub tzw. french pressie.

• Co to jest palo santo?

Palo santo to gatunek egzotycznego drewna cechującego się wspaniałym naturalnym zapachem żywicy. Ze względu na te właściwości wykorzystuje się je w produkcji naczynek do yerba mate oraz kadzideł.

• Która yerba mate będzie najlepsza na początek?

Początkującym polecamy zielone yerba mate, np. produkty Verde Mate Green. Są łagodniejsze w smaku i występują w interesujących wariacjach z dodatkiem owoców i ziół. Dobrym wyborem będzie też klasyczny susz w mniej intensywnym wydaniu suave.

• Czy yerba mate pomaga w odchudzaniu?

Tak. Yerba mate hamuje głód przynosząc uczucie sytości. Ponadto wspomaga przemianę materii poprzez stymulację układu pokarmowego. Jeżeli pamiętamy o aktywności fizycznej i zbilansowanej diecie, z pewnością pomoże nam schudnąć.

• Co to jest Alpaka?

Nie chodzi wyłącznie o parzystokopytnego ssaka :). Określenie “alpaka” odnosi się do wysokiej jakości stopu metali nierdzewnych. Składa się on z miedzi, niklu oraz cynku. Ze względu na dużą odporność na utlenianie, z alpaki produkuje się m.in. przyrządy chirurgiczne oraz bombille (rurki) do yerba mate.

• Czy yerba mate mogą pić tylko dorośli?

Sprawa jest dyskusyjna. W Argentynie dostępne są przeznaczone dla dzieci owocowe yerba mate o mniejszej zawartości kofeiny. My jednak radzimy wstrzymać się z podawaniem naparu najmłodszym.