Tereré — nasz sposób na upały!
Nie ma to jak rozgrzać ciało i pobudzić umysł gorącym naparem z ulubionej yerby. Co jednak, gdy słońce przygrzewa coraz mocniej, a nasz strudzony upałami organizm prosi o energetyzujące orzeźwienie? Dla mateistów odpowiedź jest tylko jedna: tereré, czyli yerba mate na zimno.
Spis treści:
- Tereré – co to takiego? Siła tradycji z tropikalnym klimatem w tle
- Tereré break – więcej niż napój, to społeczny rytuał
- Jak to działa? Jak zrobić tereré?
- Alternatywne sposoby na yerba mate tereré
Tereré – co to takiego? Siła tradycji z tropikalnym klimatem w tle
Tereré to yerba mate, tyle że w bardzo orzeźwiającej wersji – zalewanej lodowatą wodą, z dodatkiem lodu, świeżych owoców, a czasem także ziół. Historia tereré sięga czasów rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej, a nazwa pochodzi z języka plemienia Guarani – pierwszych smakoszy yerba mate – i jest onomatopeją naśladującą dźwięk „wysysania” ostatnich łyków napoju przez bombillę.
Choć początkowo zwyczaj picia yerba mate „na zimno” był domeną rdzennych ludów, szybko rozprzestrzenił się również wśród europejskich osadników, którzy docenili jego pobudzające i chłodzące właściwości. Współcześnie tereré cieszy się największą popularnością w Paragwaju, Argentyny oraz niektórych regionach Brazylii. To właśnie tam, w środku upalnego, tropikalnego klimatu, sięga się po zimną yerba mate niemal tak często, jak po jej klasyczną – parzoną – wersję.
💡 Ciekawostka: W porze letniej temperatura w Paragwaju potrafi sięgnąć nawet 45°C! W takich warunkach rozgrzewający napar to ostatnia rzecz, na jaką miałoby się ochotę – dlatego yerba mate z lodem staje się naturalnym ratunkiem w największe upały.
Tereré break – więcej niż napój, to społeczny rytuał
W Paragwaju nie ma dnia bez tereré. Lodowata yerba mate to tam nie tylko sposób na przetrwanie duchoty, ale także część codziennego rytuału – społeczna przerwa, relaks, budowanie relacji.
Tak jak u nas popularne są przerwy na kawę, tak w Paragwaju mówi się o tereré break. Ostatnia sobota lutego została nawet ogłoszona Dniem Tereré, a sam zwyczaj „parzenia” yerby na zimno w 2020 roku trafił na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. To poważna sprawa!
Jak tereré piją Latynosi?
Zimna yerba mate najczęściej serwowana jest w specjalnym naczynku – guampie. Tradycyjnie wykonuje się ją z krowiego lub bawolego rogu lub z kopyta (serio!). Obecnie bez trudu znajdziesz też wersje drewniane, ceramiczne, metalowe – często ozdobne, obite skórą, z poręcznym uchwytem.
Drugim nieodłącznym elementem zestawu każdego miłośnika tereré jest termos. Ale nie taki zwykły! Latynoskie termosy (na przykład taki, jak tradycyjny termos Pozo de Agua dostępny w naszym sklepie) są duże, szerokootworowe, bogato zdobione, bez problemu pomieszczą oprócz wody kostki lodu, zioła czy plasterki owoców. Przewieszone przez ramię towarzyszą Paragwajczykom dosłownie wszędzie – w pracy, szkole, na uczelni, na spacerze czy pikniku.
📌 Niezbędnik mateisty do picia tereré:
- ✔ tykwa lub guampa – tradycyjne naczynko do picia yerba mate
- ✔ termos z zimną wodą i lodem – obowiązkowy na każdy letni spacer
- ✔ bombilla – specjalna rurka filtrująca susz
W Paragwaju matero lub guampa wypełnione zimnym tereré jest jak kubek kawy u Europejczyka – znajdziesz je w niemal każdej dłoni! Piją wszyscy: młodzi, starsi, studenci, robotnicy. Co chwilę można spotkać na ulicy czy w parku grupki znajomych dzielących się tereré, rozmawiających, śmiejących się i odpoczywających. To coś znacznie więcej niż napój – to rytuał.
Jak to działa? Jak zrobić tereré?
Zrobienie tereré nie wymaga wielkiej filozofii. Wystarczy dobra yerba, trochę lodu i chwila cierpliwości. Ale żeby napój był naprawdę udany, warto trzymać się kilku zasad — w tym przypadku temperatura naprawdę ma znaczenie!
🌞 Krok po kroku – jak przygotować yerba mate na zimno:
- Wsyp yerba mate do naczynka – mniej-więcej do połowy guampy, tykwy lub szklanego matero, w zależności od tego, jak bardzo intensywny „napar” chcesz uzyskać.
- Dodaj dodatki – plasterki owoców, kostki lodu, świeże zioła (np. mięta) – według uznania.
- Włóż bombillę – czyli rurkę z filtrem, jak do klasycznej yerby.
- Zalej lodowatą wodą – koniecznie zimną! Idealna temperatura to około 1-5°C.
- Poczekaj 5-10 minut – cierpliwość popłaca! Ostrokrzew potrzebuje chwili, by oddać smak i aromatyczne właściwości.
Uwaga: Unikaj używania wody w temperaturze pokojowej – jest zbyt ciepła, by przyjemnie orzeźwić, ale zbyt chłodna, by „aktywizować” pełnię smaku suszu. Tylko naprawdę zimna woda (najlepiej prosto z lodówki!) działa idealnie.
W przeciwieństwie do klasycznego, gorącego naparu, yerba mate „parzona” na zimno uwalnia swój smak i walory wolniej – ale nie traci cennych pobudzających właściwości. Zimna yerba nadal zawiera kofeinę (mateinę), która delikatnie, lecz skutecznie dodaje energii.
Dodatki – co wrzucić do tereré?
Wszystko zależy od twojej wyobraźni! Klasyczna wersja to sam susz i zimna woda, ale Latynosi bardzo często eksperymentują z dodatkami. Tradycyjnie stosuje się tzw. yuyos – świeże zioła rozgniecione w moździerzu. Używa się ich nie tylko dla smaku, ale też dla właściwości prozdrowotnych.
Więcej o rozmaitych ziołach dodawanych tradycyjnie do yerba mate poczytasz na naszym blogu: Yuyos – zioła w yerba mate. Odkrywamy nowe smaki i właściwości!
Najpopularniejsze dodatki do tereré:
- ✔ mięta – ziołowa klasyka, dająca naturalne orzeźwienie;
- ✔ szałwia, boldo, burrito – zioła, które mogą delikatnie łagodzić problemy trawienne;
- ✔ cytrusy – świeże plasterki lub suszone skórki – limonka, cytryna, pomarańcza, grejpfrut;
- ✔ kawałki owoców – arbuz, ananas, mango, jabłko, brzoskwinia;
- ✔ inne, niebanalne dodatki – dzika róża, werbena, jagody goji.
A jaką yerba mate wybrać do przygotowania tereré?
Do przygotowania napoju na zimno można używać praktycznie każdej yerby. Jeśli jednak naprawdę chcesz poczuć pełnię smaku i orzeźwiający efekt, sięgnij po produkty tworzone od zera z myślą o przygotowaniu w formie tereré – lekkie, świeże, często z dodatkiem owoców, ziół lub naturalnych aromatów. Polecamy
- Verde Mate Green Tereré – lekka, tropikalna, z dodatkami owoców i aromatyczną skórką pomarańczy, stworzona na lato!
- Kurupi Tereré Mega Menta – klasyczna, mocna, paragwajska yerba mate, z naturalną goryczką i chłodem, który zawdzięcza miętowym dodatkom – dla wielbicieli intensywnych smaków.
Alternatywne sposoby na yerba mate tereré
W klasycznej wersji do przygotowania tereré używa się lodowatej wody i suszu yerba mate. Czasem dodaje się też trochę lodu, ziół lub kawałki owoców, by podkreślić smak i wzmocnić efekt orzeźwienia. Ale... kto powiedział, że trzeba się ograniczać do samej wody? Mieszkańcy Ameryki Południowej dobrze wiedzą, że odrobina fantazji może całkowicie zmienić smak i charakter naparu.
Poniżej kilka pomysłów na to, jak przygotować yerba mate na zimno inaczej niż zwykle.
Mate ruso – słodsza, owocowa wersja tereré
Czy yerba na zimno może być... słodka i owocowa? Oczywiście! Ten wariant ma ciekawe korzenie – sięga I połowy XX wieku, gdy w Paragwaju osiedlili się ukraińscy imigranci. Dla ludzi z chłodniejszego klimatu gorzka yerba mate nie była łatwa w odbiorze. Postanowili więc złagodzić jej smak dodając zamiast wody schłodzony sok owocowy.
Tak powstało Mate ruso – czyli yerba mate zalewana zmrożonym sokiem cytrusowym, np. z pomarańczy albo limonki. Efekt? Lekki, owocowy napój, który nadal pobudza, ale ma znacznie łagodniejszy charakter.
💡 Wskazówka: Jeśli chcesz na własnych kubkach smakowych sprawdzić, jak smakuje mate ruso, podpowiadamy – najlepiej sprawdzą się soki naturalne, tłoczone, bez dodatku cukru. Możesz też dodać kilka listków mięty lub plasterek cytryny dla podkręcenia aromatu.
Yerba mate z... piwem? Czyli yerba mate cerveza
Brzmi zaskakująco? A jednak! W Ameryce Południowej można spotkać również wersję yerby na zimno zalewanej delikatnym w smaku piwem typu radler. Nosi nazwę yerba mate cerveza i zyskuje popularność jako alternatywa dla klasycznego, orzeźwiającego drinka w upalne dni.
- Do przygotowania yerba mate cerveza najlepiej używać lekkiego, pszenicznego piwa, owocowego radlera, np. o smaku cytrynowym lub pomarańczowym lub piwa bezalkoholowego.
- Warto dodać do tego dużo lodu i plasterki owoców – efekt będzie spektakularny!
- Taka forma to opcja raczej na weekendowe popołudnie pod chmurką niż codzienną przerwę w pracy. 😉
Uwaga: Jeśli zamierzasz przygotować własną wersję yerba mate cerveza, nie przesadzaj z ilością piwa – celem nie jest osiągnięcie efektu alkoholowego, ale maksymalne orzeźwienie i ciekawe połączenie smaków.
Tereré „cold brew” – bez bombilli i matero, ale z pomysłem
Nie masz jeszcze bombilli? A może chcesz zrobić tereré w większej ilości? Sięgnij po metodę cold brew! To świetna, minimalistyczna opcja – szczególnie jeśli lubisz mieć gotowy napój w lodówce. Co będzie potrzebne? French press, czyli zaparzacz tłokowy, lub po prostu szklany dzbanek i sitko.
❄️ Jak przygotować tereré metodą cold brew:
- Wsyp do French pressa lub sitka około 50 g suszu yerba mate. Możesz dodać też ulubione owoce lub zioła.
- Zalej całość lodowatą wodą.
- Odstaw dzbanek lub French press na około 12 godzin do lodówki (najlepiej na całą noc) – w ten sposób ostrokrzew uwolni swój smak i kofeinę.
- Po maceracji usuń sitko z dzbanka lub dociśnij tłok French pressa. Przelej napój do szklanki z kostkami lodu. Gotowe!
P.S. Taka wersja tereré świetnie nadaje się do zabrania w butelce na rower, spacer czy – dla aktywnych – na siłownię!
Tereré to bardzo uniwersalny napój. Można pić go solo – w wersji klasycznej, z lodowatą wodą – ale też z dodatkiem soku, piwa czy ziół. Nadaje się na poranny zastrzyk energii, jako alternatywa dla kawy, ale też na popołudniowy relaks w gronie przyjaciół, szczególnie w upalne dni. Bez względu na to, jak go przygotujesz – zawsze daje orzeźwienie i wyjątkowy smak. Eksperymentuj, mieszaj, próbuj! Yerba mate tereré daje dużo swobody – a z każdą wersją możesz odkrywać ją na nowo.
Nie musisz jechać do Paragwaju, by poczuć klimat Ameryki Południowej…
...wystarczy naczynko, bombilla, paczka dobrej yerba mate i lodowata woda!
Tereré to nasz sposób na lato – lekki, orzeźwiający, naturalny. A Ty? Masz już swój przepis na idealną yerba mate na zimno? Sprawdź szeroką ofertę yerba mate dostępnych w naszym sklepie, dobierz do tego odpowiednie akcesoria i eksperymentuj bez ograniczeń. Życzymy pysznej yerba mate i dużej dawki orzeźwienia podczas gorących, letnich dni!
Źródła informacji:
- Wikipedia: Mate (drink), Tereré.
- C.I. Heck, E.G. De Mejia, Yerba Mate Tea (Ilex paraguariensis): A Comprehensive Review on Chemistry, Health Implications, and Technological Considerations, Journal of Food Science, 2007.
Polecane
