Stewia – słodkie i… zdrowe!
Zielony, ładny, niepozorny listek. Doświadczenie podpowiadałoby, że jest gorzki i dziwny w smaku jak większość ładnych, zielonych, niepozornych listków. Nic bardziej mylnego! Stewia to słodzik naturalny, niskokaloryczny, obniżający ciśnienie krwi. To bardzo dobra alternatywa dla tradycyjnego cukru i innych słodzików. Stewia opanowuje świat dzięki swoim niezwykłym właściwościom. Poznajcie je w dzisiejszym blogowym wpisie!
Spis treści:
- Tajemnicza roślina z Ameryki Południowej. Stewia – co to jest?
- Słodki sekret stewii. Co się w niej znajduje?
- Słodka sojuszniczka zdrowia. Jakie stewia ma właściwości?
- Stewia – czy jest zdrowa? Czy można bezpiecznie ją spożywać?
- Stewia w yerba mate – słodka przyjemność bez wyrzutów sumienia
Tajemnicza roślina z Ameryki Południowej. Stewia – co to jest?
Pod jedną, wspólną nazwą „stewia” kryje się około 270 gatunków roślin, ale tylko jedna z nich jest wyjątkowa. Stevia rebaudiana – tak brzmi jej botaniczna nazwa. Stewia – mała i niepozorna roślina, ale posiadająca potężną moc! Jest jak skarb ukryty w sercu Ameryki Południowej. Obecnie uprawiana jest w wielu miejscach na całym świecie, ale oryginalnie pochodzi z Paragwaju i Brazylii. Stąd rozprzestrzeniła się na cały kontynent, a następnie zawędrowała za ocean, podbijając serca i podniebienia miłośników zdrowej żywności. Ale najpierw, setki lat wcześniej, odkryta została przez Indian Guarani, którzy – ze względu na wyjątkowy smak – nazywali ją „miodowym liściem”, co w ich języku brzmiało ka'a he'ẽ. Stewia szybko stała się cenionym dodatkiem do ziołowych naparów, nie tylko ze względu na nutę słodyczy, jaką do nich wprowadzała, ale i bardzo interesujące, lecznicze właściwości.
Nazwa stewii upamiętnia postać hiszpańskiego botanika i lekarza – Pedro Jaime Esteve’a, który, jako pierwszy opisał roślinę w XVI wieku. 400 lat później, przeprowadzona i opublikowana została pierwsza analiza chemiczna stewii, której dokonał paragwajski chemik Ovidio Rebaudi. Odkrył on, że w zielonych liściach znajduje się nieznany dotąd glikozyd stewiolowy, który odpowiada za jej słodki posmak. Na cześć Rebaudiego nadano stewii oficjalną, botaniczną nazwę Stevia rebaudiana. Co ciekawe, stewia, stosowana niemal na co dzień przez Indian Guarani, początkowo nie zainteresowała kolonizatorów przybyłych w XVII wieku do Ameryki Południowej. Szerszą sławę zyskała dopiero w latach 70. XX wieku, kiedy to uważniej przyjrzeli się jej Japończycy. Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni dosłownie pokochali tę roślinę! Opracowali sposoby jej uprawy i metody otrzymywania ekstraktu z liści stewii, a następnie, jako pierwsi na świecie wyprodukowali na jej bazie słodzik – zdrowszą alternatywę cukru. Obecnie to właśnie Japonia jest jednym z największych rynków zbytu tego produktu, a głównym eksporterem stewii są Chiny.
Słodki sekret stewii. Co się w niej znajduje?
Choć stewia, ten mały krzaczek z rodziny astrowatych, może wydawać się niepozorna, kryje w sobie niesamowitą moc. Jej słodki sekret tkwi w liściach, które zawierają wspomniane wcześniej glikozydy stewiolowe, sprawiające, że jest ona aż 300 razy słodsza od tradycyjnego cukru. Co więcej, glikozydy nie są metabolizowane przez nasz organizm, co oznacza, że stewia nie dostarcza prawie wcale kalorii! Jest więc idealnym wyborem dla wszystkich, którzy chcą ograniczyć spożycie cukru, nie rezygnując przy tym ze słodkiego smaku swoich ulubionych potraw i napojów.
Stewia to nie tylko zdrowsza alternatywa cukru. To prawdziwa skarbnica zdrowia, obfitująca w szereg wartości odżywczych. W jej składzie znajdziemy bogactwo witamin, takich jak B2, B9, C, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Minerały? Oczywiście, że są! Potas, magnez, żelazo, cynk – to tylko niektóre z nich. Te składniki odżywcze wspierają nasze serce, kości i ogólną odporność. Nie sposób zapomnieć o antyoksydantach, których w stewii również nie brak. Dzięki nim, stewia może pomóc w walce z wolnymi rodnikami, spowalniając procesy starzenia się i chroniąc komórki przed uszkodzeniami. Stewia znajduje szerokie zastosowanie w kuchni, jako naturalny słodzik. Świeże lub suszone liście stewii, proszek lub pastylki można dodać do kawy, herbaty, deserów, a nawet użyć do pieczenia ciast. To cenny i zdrowy dodatek do diety!
Słodka sojuszniczka zdrowia. Jakie stewia ma właściwości?
Badania potwierdzają, że stewia wykazuje imponujące właściwości, zwłaszcza w kontekście cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego i otyłości. Jest jak balsam dla osób zmagających się z cukrzycą. Dzięki swoim naturalnym składnikom, pomaga regulować poziom cukru we krwi, co jest kluczowe dla diabetyków. Spożywanie stewii zamiast tradycyjnego cukru pozwala na kontrolę glikemii, co może być pomocne w zapobieganiu nagłym skokom cukru we krwi. To nie wszystko. Stewia ma również pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dzięki swoim właściwościom hipotensyjnym, może pomóc w obniżeniu wysokiego ciśnienia krwi, co jest ważne dla osób cierpiących na nadciśnienie. Regularne spożywanie stewii może przyczynić się do poprawy stanu naczyń krwionośnych, co z kolei zmniejsza ryzyko chorób serca. Otyłość to kolejny problem, któremu czoła stawia roślina z Ameryki Południowej. Jako naturalny słodzik bez kalorii, stewia jest świetną alternatywą cukru dla osób, które chcą zredukować wagę lub po prostu dbać o linię. Zamiast pustych kalorii z cukru, stewia dostarcza słodyczy bez dodatkowych kalorii, co może być pomocne w utrzymaniu zdrowej masy ciała.
Stewia – czy jest zdrowa? Czy można bezpiecznie ją spożywać?
Odpowiedź brzmi: tak! Chociaż w Europie i USA stewia początkowo wzbudziła nieufność, a pierwsze badania przeprowadzone w ubiegłym wieku sugerowały, że może być szkodliwa, kolejne, bardziej dogłębne analizy obaliły te teorie i ujawniły liczne zalety rośliny. Wreszcie, w 2011 roku stewia w pełni podbiła Europę. Unia Europejska uznała ją za bezpieczną, a Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ustalił dopuszczalną dawkę dzienną – 4 mg na 1 kg masy ciała. Dziś wiadomo, że glikozydy stewiolowe, czyli słodkie komponenty rośliny, nie wywołują żadnych skutków ubocznych, alergii, a nawet nie mają działania rakotwórczego! Stewia nie ma żadnych przeciwwskazań do stosowania. Jest bezpieczna dla wszystkich – dzieci, dorosłych i seniorów. To słodka historia z nutą goryczy, która pokazuje, że warto czasem dać szansę naturze!
Stewia w yerba mate – słodka przyjemność bez wyrzutów sumienia
Stewię można kupić w różnych formach – liściastej, sproszkowanej lub w formie pastylek. Zastosowanie znajdzie wszędzie tam, gdzie można użyć cukru. A co powiecie na słodką yerba mate? Brzmi dziwnie? Stewię możecie wrzucić do swojego matero, żeby nadać naparowi nieco słodkiego posmaku lub po prostu kupić gotowy produkt z jej dodatkiem. Spróbujcie CBSé Endulife con Stevia z Argentyny lub Colón Compuesta con Stevia z Paragwaju. To idealny sposób na osłodzenie gorzkiego naparu bez wyrzutów sumienia.
Wszystko co słodkie jest niezdrowe, wysokokaloryczne i tuczące? Ze stewią – nigdy więcej!
Źródła informacji:
- Wikipedia: Stevia rebaudiana.
- S. K. Goyal, Samsher, R. K. Goyal, Stevia (Stevia rebaudiana) a bio-sweetener: a review, International Journal of Food Sciences and Nutrition, 2010.
- S. D. Singh, G. P. Rao, Stevia: The Herbal Sugar of 21 st Century, Sugar Tech, 2005.
- B. Bugaj, T. Leszczyńska, M. Pysz, A. Kopeć, J. Pacholarz, K. Pysz-Izdebska, Charakterystyka i prozdrowotne właściwości Stevia rebaudiana Bertoni, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2013.
- B. Kulczyński, A. Gramza-Michałowska, M. Człapka-Matyasik, Charakterystyka żywieniowa stewii – aktualny stan wiedzy, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2015.
- M. Kraśnicka, Stewia – słodkie zioło, dietetycy.org.
